Na miña familia temos unha casa na ladeira do monte. Trátase da vivenda da familiar da miña
tataravoa e foi construida a principios do século XIX. A pesar de ser unha casa de labregos, é de bo tamaño, e vista dende fóra semella unha gran mole de pedra recebada, onde as fiestras da fachada posterior miran cára a ría de Cedeira. Está situada nunha finca de terreo desnivelado que forma unha pendente importante.
CAPÍTULO I
A principios do século XX vivían o meu tataravó, a miña tataravoa e un fillo seu que quedara solteiro.
Daquela a casa por fóra estaba pintada de cor branca a excepción do primeiro metro a ras do chan, onde se conservaba a pedra orixinal.
Nesta época a casa tiña tres pisos. A planta baixa poderíase dividir en dúas partes ben diferenciadas: o comedor e corte.
O comedor era unha ampla estancia onde a familia e varios veciños xantaban, facían as tarefas domésticas e pasaban os ratos libres. Nunha esquina atopábase unha lareira que servía para cociñar e quentar a casa. Os únicos mobles que había eran un aparador para gardar a louza, unha mesa co seu correspondente banco e unhas poucas cadeiras, Na outra esquina, unha porta corrediza conducía a un lavadeiro no que había un pilón para lavar a roupa e para bañarse.
A corte era moi grande, pois nela vivían dúas vacas e unha morea de pitos e galiñas. Ata ben entrado o século XX tamén tiña a función de cuarto de baño, pois este é un invento máis novo do que parece.
No primeiro andar estaban as habitacións. Como daquela só servían para durmir, eran extremadamente modestas e non tiñan ningún tipo de decoración. O mobiliario poderíase resumir nunha cama de ferro con colchón de lá, unha ou dúas mesillas, un armario e unha pequena mesa cunha xerra e cunha palangana para lavar a cara polas mañás.
Entre todas as habitacións había un salón-comedor onde se celebraban as reunións e comidas importantes.
O último andar era o faiado. Tratábase dun lugar moi extenso, pois ocupaba toda a superficie da construcción, Só contaba cunha fiestra para alumear o seu interior, polo que ata a chegada da bombilla a xente subía con candís ou lámpadas de gas.
Todos os mobles e as portas da casa eran de carácter pesado e rudo, xa que estaban deseñados para durar polo menos cen anos. Eran de madeira de carballo e estaban feitos a man.
As paredes do interior estaban pintadas de cores amarelos pero a estructura de madeira do teito quedaba ao descuberto.
Como na meirande parte das casas tradicionais galegas, na finca había un alpendre, un hórreo e unha bodega. Polo alpendre, que estaba contiguo á corte, paseaban as galiñas; no hórreo gardábase o millo e na bodega había un forno para facer o pan.
Ao lado da porta de entrada a casa atopábase un banco onde o tataravó botaba a sesta. En frente había un ciprés que daba moi boa sombra.
De entre todas as árboles que había no campo destacaba unha inmensa figueira. Era tan grande que impedía ver a paisaxe dende as ventás da casa.
A finca estaba cerrada por sebe polos laterais e por unha fila de loureiros na parte máis baixa. Só tiña muro na parte na cal lindaba con outra casa.
Para salvar o desnivel do terro había uns poucos escalóns enriba dos cales plantouse unha parra.
Nesta época existía un pozo nalgún lugar da finca de onde se sacaba a agua para cociñar, beber e lavarse.
CAPÍTULO II
Nos anos 50 o tataravó quedou viuvo e outra filla foi vivir á casa co seu marido para coidalo. Aquí comzeron a darse algúns pequenos cambios por toda a vivenda.
A lareira cambiouse por unha cociña de gas e púxose auga corrente no pilón do lavadeiro, desaparecendo así o pozo.
Poucos anos despois compraron un televisor e, ao ser únicos do lugar que tiñan un, a casa enchñiase de veciños todas a tardes que ían ver os westerns.
Comezaron a aparecer tímidamente elementos decorativos, como fotos nas paredes e aquelas figuriñas en forma de anduriña que estaban tan de moda.
A corte dividiuse en tres partes por uns tabiques e construíronse un cuarto de baño e un dormitorio para o tataravó, pois estaba xa maior para subir tantas escaleiras. Como xa non cabían as galiñas, construise un corral baixo o hórreo.
CAPÍTULO III
No ano 1973 a miña aboa herdou a casa e fíxolle un lavado de cara a corde coa época.
Quitou o lavadeiro, puxo unha cociña de gas e mercou unha mesa inmensa para facer un comedor moderno. Encheuno todo de platos decorativos e puxo lámpadas de cristal.
Convertiu o que quedaba da corte nunha sala de estar. Os sofás estaban estampados con flores vermellas flores enormes e nas paredes había pinturas e fotografías novas. A tele vella cambiouse por outra en cor.
As habitacións, ao igual que o resto da casa, renováronse e decoráronse con milleiros de elementos vistosos e á última.
Os mobles que puxo a miña avoa, pese a ser o último grito no seu tempo eran de moi mala calidade e quedaron pasados de moda en cuestión de dez anos.
As paredes do interior pintáronse de cores fortes, e cada habitación tiña unha cor distinta. Por fóra a casa pasou a ser de cor rosa.
O desnivel aproveitouse para facer unha terraza que consistiu nunha explanada de formigón a pleno sol.
O alpendre substituíuse por unhas xardineinas, o corral o hórreo transformuse nun tendal e o ciprés talouse.
A tellado a dúas aguas da bodega cambiouse por un de uralita e o forno para facer pan por unha barbacoa.
A gran figueira talouse e no seu lugar puxéronse árbores novas todavía pequeniñas.
A finca foi cerrada por un muro, pois construíronse moitas casas ao seu redor.
CAPÍTULO IV
Estamos no século XXI e a casa segue igual...
