COMO SERÍA A MÚSICA?
Eu amo a música. Vivo para escoitar cancións ata a saciedade, agardar con impaciencia o lanzamento dun álbum e para descubrir artistas. Non existe mellor sensación ca de ter nas miñas mans un novo instrumento musical , limpo e afinado, listo para comezar a amosarme como funciona. Tampouco é posible explicar con palabras a calor no peito que dan os aplausos do público ao rematar un concerto.
Unha das marcas culturais máis importantes de calquera sociedade é a música. Nela reflíctense a forma de vida, os desexos e os medos das persoas dun lugar e dun tempo determinado.
En cada lugar e en cada época aparecen distintos estilos e instrumentos que nos axudan a facernos unha idea de como é ou era a visión do mundo alí.
Eu penso que non somos capaces de comprender a cultura castreña na súa totalidade porque non temos vestixios dun dos seus rasgos máis reprensentativos. Atreveríame a apostar que ningún de vós endexamais se parou a pensar como serían as melodías e os ritmos que esas xentes tocaban nas festas, tarareaban ao traballar o campo e cantaban aos meniños antes de durmir.
A maior parte da música que se toca en Galicia hoxe en día provén de correntes extranxeiras do seculo XX como o rock ou o pop. Aínda así existen estilos autóctonos. O problema é que non é doado datalos tempo atrás. Ao non existir un método de escritura musical no mundo antigo é imposible saber como eran con exactitude os sons dos castros.
Siniestro Total, grupo vigués de punk-rock |
A xente tende a asociar a música tradicional galega co folk. Este é o termo empregado para referirse á musica folclórica modernizada. Á súa vez, a música folclórica é aquela que se transmite de xeración en xeración levando consigo os valores e a cultura do pobo. Pero en xeral, as tradicións musicais folclóricas e rexionais adoitan datar de poucos séculos atrás, sendo imposible relacionalas cunha cultura tan antiga como a castreña.
A pesar de todo, as zonas onde houbo asentamentos indoeuropeos seguen a conservar instrumentos e danzas semellantes. Por iso, moita xente usa termos como “música celta”. Isto xera bastante confusión porque a música celta abrangue tanto as músicas contemporáneas como as tradicionais dun espazo xeográfico determinado.
Festival Internacional do Mundo Celta de Ortigueira |
Ao non ter vestixios dunha música castreña non nos queda outra que imaxinala. Iso si, baseándonos en datos históricos e nos obxectos atopados en xacementos xeolóxicos.
Penso que nas festas a xente bailaría ao son las frautas e das cornetas feitas de madeira ou corno. Para soster isto baséome no feito de que a frauta é un instrumento sinxelo de fabricar e que estivo presente en todas as culturas antigas. Ademáis, podemos pensar que foi un antecedente á aparición da gaita.
Outro instrumento que podería estar presente é a arpa de boca ou birimbao. Este instrumento apareceu séculos antes de cristo e hoxe en día relaciónase co folclore.
Arpa de boca |
Tamén estarían presentes instrumentos de percusión similares aos tambores, ás pandeiretas e aos pandeiros actuais. Estes estarian feitos de madeira e pel de animais.
Pode que existisen tamén instrumentos cerámicos parecidos ás ocarinas.
Eu penso que a música basearíase sobretodo na percusión e no ritmo, pois estaba fortemente relacionada coa danza.
Seguramente o momento no que se tocaba música por excelencia era nas festas. Aínda que a idea de ter cancións para amenizar o traballo doméstico ou no campo pode que tamén sexa acertada.
Habería tanto pezas instrumentais como cantares cunha mensaxe nas linguas propias. O máis probable e que fosen dirixidas aos deuses paganos, á natureza e ao paso do tempo ou que contaran contos, costumes e sentimentos.
En conclusión, coñecer con exactitude como era a tradición musical dos nosos ancestros é unha tarea imposible, pero nunca ven mal facer o esforzo e votarlle unha pouquiña imaxinación. Pois para antender quen somos temos que descubrir quen fomos.
(Se queres ler sobre os instrumentos galegos de toda a historia, aquí hai moita información).